Хөдөлмөрийн Үндэсний намын ТУЗ-ын дарга, УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд Монгол Улсын 330 сумыг цөөлөх хүсэлт гаргалаа. Түүний хэлж буй үг бүрийн ард Хөдөлмөрийн Үндэсний намын Эрдэмтдийн зөвлөл ажиллаж байдаг учраас тооцоо судалгаан дээр тулгуурлан ийм үг хэлж буй нь тодорхой. Удахгүй түүний санаачилга ажил хэрэг болж хууль гарах биз ээ.
Монголын аймаг, сумыг цөөлөх, бэлчээрийг хувьчлах, малыг эрчимжүүлэх зэрэг санал, зөвлөмжийг Дэлхийн банк, Соросын сан, ОУВС зэрэг газрууд тусламжийн гараа сунгах бүртээ өгдөг л дөө. Хүлэмжийн хийг бууруулах зорилтын хүрээнд мал тоог бууруулах, сум багийг татан буулгах, уул уурхайг эрчимжүүлэх сонирхол донор орнуудад байдаг юм билээ.
Тэдний санал санаачилга УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандаар илэрч буй нь гайхаад байх тохиолдол биш юм. Өмнө АНУ-д суралцаад ирсэн Ц.Элбэгдорж ирэнгүүтээ 330 сумыг цөөлөх эдийн засгийн тооцоотой авч ирсэн байдаг юм. 1000 хүн амтай сумдыг нэгтгэхэд гарах эдийн засгийн тооцоог гадныхан хийсэн байлаа. Ерөнхийдөө сумгүй 17аймаг байхаар төсөөлсөн байх шүү.
Мэдээж 1000 хүн амтай сумыг бөөгнүүлэхэд хичээлийн байр, сумын захиргаа, клуб зэрэг байгууллагууд хэмнэгдэх нь тодорхой. Нэг суманд таван тэрбум төгрөг хувиарлагддаг гэж бодохоор үнэхээр зөв ч юм шиг. Яг ийм санаархал УИХ дээр орж ирэнгүүт Ерөнхий сайд Дашийн Бямбасүрэн, гудамжнаас С.Ганбаатар тэргүүтэй залуус эрс эсэргүүцсэн юм.
Тэдгээр нөхөд “Сумдыг цөөлж гэмээнэ бүс нутаг эзгүйрнэ. Эзэнгүй болно. Асар уудам зайд тархан суурьдаг нь эрт дээр үеэсээ нутаг усаа хамгаалах гэсэн Их хааны бодлого юм.
Гадны түрэмгийлэл дунд хил дагасан сумууд бий болж “Харуул занги” гэдэг ганц айл үе удмаараа нутгаа сахьсан түүх бий шүү. Гадны явуулгаар хөдөө орон нутгийг эзэнгүй болгоход энэ төслийг гадны хөлүүд яриад байгаа юм.
Уул уурхайн компаниуд дураараа дургихын тулд Дэлхийн дулаарал, хүлэмжийн хийг багасгах төслөө олон жил явуулсан” хэмээн зад шүүмжлээд зогсоож билээ.
С.Ганбаатар “Сум руу очсон иргэдэд таван үхэр, 500 хонь, мөнгөн тэтгэмж өгч хүн амаа олон болгоё” гээд шоолуулж байлаа.
Дэлхийн банкинд ажиллаж байгаад ирсэн Т.Доржхандын хувьд 330 сумыг нэгтгэх төслөө санаандгүй яриагүй гэж бодож байна.
Гэр бүлээ хаян талийгаач У.Уламбаярын асар их хөрөнгө дээр эзэн суусан Т.Доржхандыг төслийг Монголчууд дэмжих үү. Хөдөлмөрийн Үндэсний намыг булааж “айлаас” хөөгдөхөө байсан залуус Монгол орныг эзэнгүйдүүлэх хүсэлтэй гэж үү?
Өөрсдийгөө гадаадад сургууль төгссөн (тархиа угаалгасан залуус) түүх рүүгээ ч нулимаад барууныг шүтэн бишрээд ард иргэдээ харанхуй бүдүүлгээр их дуудах юм. Монгол гэдэг чинь шавар оромжид шамбааралдан суудаггүй талын энгээр нүүж тэнгэрийн эрхшээл дор амьдардаг амьтан түмэн.
Сүүлийн 30 жил гадаадад болсон, болоогүй сургууль төгсөөд ирсэн их мэдэгч нарын балгаар хонхороосоо холдохоо байсан ховноос өөр ярихаа больсон гэдгээ анзаарч байна шүү.