“Хятад цэргүүд автобусаар орж ирлээ”, “Х.Баттулга Ардын хувьсгалын ойгоор Хятадын туганд мөргөнө”, “Монгол Улс Хятадын эрхшээлд орох нь тодорхой боллоо”, “Шөнө болгон мянга мянган хужаа нар орж ирээд бутран алга болж байна” гэх мэт яриа гарав. Эх орончид шатахуун тосоо баран хятад ажилтан ачсан автобустай уралдан цагдаа нарыг дарамтлаж байгаа үзэгдэх юм.
“Үр чинь үлдэхгүй юу. Та нар хэнийг хамгаалаад байгаа юм бэ. Татвар төлөгч нарын мөнгөөр цалинждаг биз дээ новшууд аа. Эх орноо гэсэн сэтгэлтэй Монгол хүн байна уу. Хүн хүч машин тэрэг, хандив мөнгө хэрэгтэй байна. Газар шорооныхоо төлөө нохой амиа өгье. Дэр авч үхнэ” хэмээн омогдон хашгирах аж.
Эх оронч гэгдэх нөхдөд ээрэгдсэн цагдаа нар “Эдгээр хятад иргэдийг Засгийн газрын тогтоолоор оруулж ирж байгаа юм. Бүгд мэргэжилтнүүд” гэж тайлбарлана. Нөгөөдүүл нь “Улаанбаатар хотоор дүүрэн ажил хайсан иргэд байна. Тэнд хүүхэд өлсгөлөнгөөр үхэж байхад хужаа оруулж ирдэг та нар хэн бэ” гэж хашгичих юм. Дураараа салаавч, зоргоороо хараал урсгах юм даа эх орончид.
Яг үнэндээ бол 2020 онд 2000 хятад ажилтан, мэргэжилтэн оруулж ирэх юм билээ. Нэгдүгээрт нээлттэй тендерт Хятадын хөрөнгө оруулалттай компани ялсан учир ажилтан, техник хэрэгслээ оруулах нь тодорхой шүү дээ. Энэ жилийн тухайд ихэнх хятад ажилтнууд Дарханы зам дээр ажиллана. Дарханы зам дээр 200 гаруй иргэн амь насаа алдаж машин техник хэдэн мянгаараа эвдэрсэн байдаг юм.
Дарханы замыг тавиач, засаач гэж иргэд жагсдаг, цуглаан хийдэг байсан. Тэр тавих ёстой замын ажлыг хийхээр ирж байгаа хятад ажилтнуудыг хөөж туугаад байх юм. Яг үнэндээ тэр хужаа шиг зам тавих эх орондоо хайртай тэмцэгч байхгүй байна. Автобустай хятад иргэдийг зогсоогоод яах уу, шалгадаг, барьдаг хуулийн эрх байхгүй шүү дээ. Цуурхал тарааж хий дэмий л сүржигнэн олны нийтийн санаа сэтгэлийг үймүүлэх юм.
Ажил хөдөлмөрч, эдийн засгийн хүчирхэг байдалтай байж Монгол эх орноо харийн түрэмгийллээс хамгаална. Тэр хятад иргэдийг Эрээний зах дээр зарлал тавиад авч ирж байгаа юм биш. Тэднийг хоёр улсын Засгийн газар, Хөдөлмөрийн яам, Эрүүл мэндийн яамны үзлэг, хяналт дор авчирдаг юм. Хятадаас ажиллах хүч авах гэж Монголын компаниуд аргаа барж Т.Ганди сайдын үед авлигаар квот өгч байсан түүхтэй.
Тэмцэгчид гээд байгаа нөхдийг харахад ажил төрөлгүй, шоронгоос гарсан, сэтгэцийн эмгэгтэй байх нь цөөнгүй.
Гаднаас ажиллах хүч авах улс орнуудад байдаг л зүйл. БНСУ-д гэхэд Монголын 150 мянган ажиллаж байна. Солонгосчууд “Өмхий монголчуудад эзлэгдлээ, онгоц онгоцоор монголчууд ирж байна” гээд онгоцны буудал тосоод цагдаа нартай хөөцөлдөөд байгаа байхгүй л байгаа биз дээ. АНУ-д монголчууд Ерөнхийлөгчийг нь сонгоод эвтэй найртай ажиллаж болоод л байна.
Тэр лайв хийгээд “Эх оронгүй болох гэж байж унтаад яах юм бэ. Хүн хүч, машин тэрэг хэрэгтэй байна. Хятадуудтай алалцая” гээд байсан эмэгтэйг баривчилсан дуулдав. Нийгэмд эмх замбараагүй байдал үүсгэх гэсэн, зохисгүй үг яриа хэрэглэсэн гээд зөрчлийн хууль үйлчлэх болов уу. Одоо “Хятадуудыг өмөөрлөө” гээд хулхи эх орончид боож үхэх байх. Гэхдээ асуудлыг зөвөөр хардаг хүн олонхи гэдэгт итгэнэ. Тэр цагдаад биш, Засгийн газартаа шаардлагаа хүргүүл, уураа гарга, дарга нарынхаа маяактай машиныг нь зогсоо.









































