Нягтлан бодогчийн карьераас гурван ч компанийн гүйцэтгэх захирал, бүр нэр бүхий УИХ-ын гишүүний туслахаар ажилласан нь сайд асан Н.Цэрэнбатын хувьд шинэ цагийн Монголын тэрбумтан болох гараагаа эхлүүлсэн гэхэд болохоор. Түүгээр зогсохгүй УИХ-ын гишүүний тангараг өргөснөөс ердөө ганцхан жилийн дараа БОАЖ-ын сайд болсон жаатай нэгэн. Тэрбээр М.Энхболдын Засгийн газрын үед БОАЖ-ын сайд болсон. Гэвч Засаг огцрох үед сайдын суудлаа алдалгүй хадгалж үлдсэн нь кнопын наймаа байв уу гэдэг хардлагыг эрхгүй төрүүлсэн. Энэ нь ч оргүйг батлах мэт У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрын хамгийн “үнэнч” сайдын нэгээр тодорч байсан юм.
Гэсэн ч энэ удаагийн УИХ-ын сонгуульд өвдөг шороодсон нь түүнийг албан тушаалаас холдуулсан мэт байсан ч үгүй бололтой. Түүнийг албан тушаалд зүтгүүлж байгаа хүн нь Ерөнхий сайдын итгэлт анд, Шадар сайд Я.Содбаатар гэдгийг учир мэдэх хүмүүс ярьж байна. Гэвч сайд асан Н.Цэрэнбат нэр цэвэр хүн биш. Түүнтэй холбоотой дуулиан цөөнгүй бий. Эдгээрээс цухасхан дурдахад, өнгөрсөн 2019 оны дөрөвдүгээр сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга БНХАУ-ын дарга Си Жиньпиний урилгаар БНХАУ-д Төрийн айлчлал хийсэн юм. Айлчлалын бүрэлдэхүүнд Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатар, Монгол Улсаас БНХАУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Д.Ганхуяг, УИХ-ын дэд дарга, УИХ дахь Монгол-Хятадын парламентын бүлгийн дарга Я.Санжмятав, Шадар сайд Ө.Энхтүвшин, ХХААХҮ-ийн сайд Ч.Улаан, ЗТХ-ийн сайд Б.Энх-Амгалан, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга асан З.Энхболд, ҮАБЗ-ийн Нарийн бичгийн дарга А.Гансүх, БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат нар багтсан талаар тухайн үед мэдээлж байв.
Гэвч БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат архи хэтрүүлэн хэрэглэж, Бээжингийн түргэний машинаар эмнэлэгт хүргэгдсэн талаар тухайн үед Zarig.mn сайт мэдээлж байлаа. Өнгөрсөн 2019 оны хоёрдугаар сарын 28-ны өдөр Төв аймгийн Заамар сумын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Эко Алтан Заамар” компанийн уурхайн хөрс цөмөрч дөрвөн хүн амиа алдсан хэрэг гарсан билээ. Тухайн үед тус компанийн тусгай зөвшөөрлийг цуцлах тухай УУХҮ-ийн сайд мэдэгдсэн даруйд БОАЖ-ын сайд Н.Цэрэнбат ч гэсэн хуулийн дагуу ярина гэж мэдэгдэж байв. Гэвч БОАЖЯ-наас “Эко Алтан Заамар” ХХК-д аль хэдийнэ буюу 2018 оны дөрөвдүгээр сарын 10-нд зарим зөвшөөрлийг өгсөн байсан тухай Erennews.mn сайт мэдээлсэн юм. Ташрамд дурдахад, 2018 оны байдлаар уул уурхайгаас үүдэлтэй осол аваарт 12 хүн өртөж амь насаа алдсан гэх тоо байдаг.
Уул уурхай дагасан хариуцлагагүй үйлдэл дан ганц БОАЖЯ-наас хамаарахгүй гэдгийг сайд асан Н.Цэрэнбат мэдэгдсэн. Хэдий ийм ч гэлээ улсын тусгай хамгаалалтын бүсэд барилга байгууламж барьсан иргэн, ААН-д татвар ногдуулах замаар үл хөдлөхийн гэрчилгээ олгох хуулийн төслийг хаврын чуулганаар оруулж ирсэн нь олон нийтийн шүүмжлэлийг дагуулсан. Учир нь уг хууль батлагдвал Богдхан уулын ам бүрт хууль бусаар барьсан барилга байгууламж, орон сууцны барилга эзэмшигчид хууль ёсны гэрчилгээтэй болох юм. Ингэснээр жилд 1000-3000-хан мянган төгрөгийн татвар төлөх нэрийн дор хууль зөрчсөн үйлдлийг хууль ёсных болгох гэж байна гэж УИХ-ын нэр бүхий гишүүд шүүмжилсэн. Энэ шүүмжлэл оргүй биш ортой. Гэвч энэ талаар сайд асан Н.Цэрэнбат “Олон жил бугшсан маргааныг таслах үүднээс ийм хуулийн төсөл оруулж ирлээ” гэж мэдэгдсэн салбарын сайд хүний хувьд хэтэрхий жул тайлбар байсан юм.
Өнгөрсөн 2019 оны гол дуулианы нэг нь сайжруулсан түлшний буруу хэрэглээнээс улбаалж олон иргэн амь насаа алдсан явдал байв. Тухайн үед иргэдэд сайжруулсан түлш хэрэглэх талаарх мэдээлэл, зөвлөгөөг сайтар хүргээгүй гэж холбогдох албаныхныг буруутгасан. Үүний гол бай нь Н.Цэрэнбат байсан юм. Уг асуудалтай холбогдуулан Засгийн газрын 2019 оны аравдугаар сарын 9-ний өдрийн хуралдааны 43 дугаар тэмдэглэлд дурдсанаар 2019 оны арваннэгдүгээр сарын 1-ний дотор угаарын хий мэдрэгч худалдан авах ажлыг зохион байгуулахыг салбарын сайд Н.Цэрэнбат нарт даалгасан байдаг.
Гэвч үүнээс даруй хоёр сар орчмын дараа буюу 2019 оны арванхоёрдугаар сарын 3-ний өдөр БОАЖ-ын сайд, Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны дарга Н.Цэрэнбат болон НЗДТГ-ын Хөгжлийн бодлогын асуудал хариуцсан нэгдүгээр орлогч Ж.Батбаясгалан нар хамтран ажиллах гэрээ байгуулжээ. Уг гэрээгээр угаарын хий мэдрэгч сэрэмжлүүлэгч төхөөрөмж худалдан авах ажлыг санхүүжүүлэх харилцааг зохицуулсан байна. Ийнхүү нийт 3.5 тэрбум төгрөгийн өртөг бүхий угаарын хий мэдрэгч худалдан авах ажил Засгийн газрын тогтоол гарснаас хойш бүхэл бүтэн хоёр сарын дараа иргэдийн гар дээр очих ажлын эхлэл тавигдсанд тухайн үед иргэд шүүмжлэлтэй хандаж байв.
Учир нь шахмал түлш хэрэглээд нэвтэрснээс хойш олон зуун иргэн амь насаа алдсан тухай баримт байдаг. Гэтэл иргэдийн амь насыг хамгаалахад дөхөм болох угаарын хий мэдрэгч худалдан авах ажлыг нэн яаралтай гүйцэтгэх ёстой атал бүхэл бүтэн он дамжуулж буюу 2020 оны нэгдүгээр сарын эхээр айл өрхүүдэд суурилуулж эхэлсэн юм.
Эх сурвалж: Erennews.mn