3aсгийн гaзрын хурaлдaaнaaс өнгөрсөн хaвaр /2020.03.18/ covid-19 цaр тaхлын улмaaс бизнес эрхлэгчид хүнд бaйдaлд орж буйг зөөллөх зорилгоор зээлийн эргэн төлөлтөд түр хугaцaaгaaр өөрчлөлт оруулaх шийдвэр гaргaснaaр хэрэглээний болон бизнесийн зээл төлөлтийн хугaцaaг хойшлуулaх боломж олгож буйгaa мэдэгдсэн. Гэвч дээрх шийдвэр бизнес эрхлэгчдэд үйлчлэхгүй бaйгaa тухaй яригдaж буй. Иймээс зээлийн aнгилaл, эргэн төлөлтөд түр хугaцaaгaaр өөрчлөлт оруулaх шийдвэр нь ямaр aгуулгaтaй гaрсaн, бизнес эрхлэгчид энэ шийдвэрт хaмрaгдaхaд ямaр хүндрэл гaрч бaйнa вэ гэдгийг тодруулaх зорилгоор Монголбaнкны ОНБМТ-ийн aхлaх эдийн зaсaгч Н.Бaтжин, Жижиг, дунд бизнес эрхлэгч Г.Урaнчимэг нaрын бaйр суурийг энэ долоо хоногийн VS булaндaa онцоллоо.
Зээлийн бүтцийг өөрчилнө гэдэг нь зээлийн гэрээний нөхцөлд өөрчлөлт оруулах гэсэн үг. Энэ зохицуулалтыг ихэвчлэн түр хугацааны санхүүгийн хүндрэлд орсон, санхүүгийн хүндрэл арилсан тохиолдолд цаашид зээлээ хэвийн төлөх боломжтой байгаа зээлдэгчид олгодог. Манай журмаар зээлийн бүтцийг өөрчлөх боломж нь хязгаартай байдаг. Олон удаа зээлийн бүтцээ өөрчлөх, гэрээндээ өөрчлөлт оруулж байгаа зээлдэгчийн эрсдэл нэмэгдэж байдаг учраас ангиллыг бууруулах шаардлагатай болдог.
Харин энэ зохицуулалтын хүрээнд зээлээ одоогийн гэрээний дагуу төлөхөд хүндрэлтэй байгаа зээлдэгчдээс зээлийн гэрээний хугацаагаа сунгах, эргэн төлөлтийн хуваарь графикт өөрчлөлт оруулах нэг удаагийн боломж олгож байгаа юм. Ингэж зээлийн гэрээндээ өөрчлөлт оруулсан тохиолдолд Зээлийн мэдээллийн санд хадгалагдах зээлийн ангилал буурахгүй буюу аливаа өөрчлөлт орохгүй юм. Өөрөөр хэлбэл, энэ зохицуулалт хэрэгжихээс өмнө зээлээ хугацаандаа төлж байсан боловч COVID-19-ийн үр дагавраас шалтгаалан цаашид төлбөрийн доголдол үүснэ гэж зээлдэгч үзэх тохиолдолд өөрийн банкиндаа хандаж зээлийн хуваариа өөрчлүүлэх хүсэлт тавьж болно. Хамгийн гол нь зээлдэгчид шинэ гэрээний дагуу зээлээ тогтмол, хуваарийн дагуу төлж байх нь чухал гэдгийг анхаарах хэрэгтэй юм. 3ээлийн бүтцийг өөрчлөх буюу гэрээний нөхцөлд өөрчлөлт оруулах боломжийг зээл авсан аж ахуйн нэгж болон иргэдийн аль алинд олгож байна.
Мэдээж зээлдэгчээс зээлээ төлөх хугацааг сунгана гэдэг нь банкуудад учрах эрсдэлийг тодорхой хэмжээгээр нэмэгдүүлнэ. Гэхдээ Монголбанкны зүгээс банкуудад мөрдүүлж буй журам, зохицуулалтын хүрээнд түр хугацаанд уян хатан хандах байдлаар банкуудад хөнгөлөлт үзүүлж байгаа. Тухайлбал, дээр дурдсан ангилал бууруулах хугацааг уртасгахтай холбоотойгоор банкнаас байгуулах зээлийн эрсдэлийн сангийн зардал буурах боломжтойгоос гадна, хөрвөх чадвар болон өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээтэй холбоотой зарим шаардлагыг бууруулах, хэрэгжүүлэх хугацааг хойшлуулах нөхцөлийг бүрдүүлж байна.
-Хэрэгжих хугацааны хувьд 2020 оны нэгдүгээр сарын 31-ээс долдугаар сарын 31 гэж заасан нь ямар учиртай вэ?
-Энэ зохицуулалт хэрэгжих хугацаа гэж ойлгож болно. 2020 оны долдугаар сарын 31-ний өдөр хүртэл иргэдийн зээлийн ангиллын хөнгөлөлт үйлчилнэ.
Эх сурвалж: Монголбанк 2020.03.19
Манайхаас том газрууд бол бүр хэцүү, сарын зардал нь 10, 20 сая төгрөгөөр яригддаг.
-Бизнесийн зээлийг хойшлуулж өгөхөөр боллоо гэж Засгийн газраас мэдэгдсэн. Танайх зээлтэй юу?
-Манай холбоонд байгаа бүх аж ахуй нэгжүүд бүгд бизнесийн зээлтэй. Байнгын банкнаас ярьж байна. Төр засгаас зээлийн хүүгээ хойшлуулах боломжтой гэж яриад байгаа ч энд байгаа 300 гаруй бизнес эрхлэгч төр засгийн хөнгөлөлтөд орсон нэг ч газар алга. Тэр шийдвэр нь биднийг тойроод байгаа юм уу, эсвэл шаардлага хангахгүй байгаа юм уу. Банкин дээр очихоор танай зээлийн хүүг хойшлуулах боломжгүй, шаардлагад нийцэхгүй байна гэдэг тайлбарыг өгдөг. Төр засгаас хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ нь бидэнд наалдсан, хүрч байгаа юм алга. Бид хэнд хандахаа мэдэхгүй, нэлээд удаан явлаа. Тиймээс талбай дээр тайван цугларалт хийлээ.
Эх сурвалж: Өдрийн сонин 2020.06.09